Praktykowanie demokracji przy świątecznym stole

Dla wielu, święta oznaczają zbieranie się przy świątecznym stole i pełen serdeczności posiłek w gronie najbliższych. Jednak podczas spotkań rodzinnych często pojawiają się kontrowersyjne tematy, szczególnie wokół kwestii politycznych takich jak: migracje, bezpieczeństwo, bezrobocie, stagnacja ekonomiczna, zmiany demograficzne, nierówności społeczne, feminatywy i wiele innych.

Niepokój wokół różnic politycznych nie jest nowy, ale te rozmowy stają się trudniejsze z roku na rok. W nowym badaniu zespołu think-tankowego Ashoki (Learning and Action Center) zauważono:

Intensywna polaryzacja, apatia polityczna i inne demokratyczne wyzwania XXI wieku wymagają odnowienia tego, co oznacza partycypacja w arenie publicznej.

W badaniu „Praktykowanie Demokracji: Jak Innowatorzy Społeczni łączą ponad podziałami, zwalczają apatie i wzmacniają swobody obywatelskie” przeanalizowano jak 25 członkiń i członków Ashoki promuje demokracje i zaangażowanie obywatelskie w 11 europejskich krajach. Dołączono do badania także pogłębione wywiady z ośmioma spośród tych wiodących przedsiębiorców społecznych.

Jedną z głównych nauk płynących z badania jest konieczność uczynienia demokratycznej partycypacji codzienną aktywnością. To wymaga wyjścia poza tradycyjne polityczne procesy zaangażowania demokratycznego,  takich jak głosowanie. Bycie twórcą zmian na lepsze (ang. changemaker) w spolaryzowanym świecie zaczyna się od zwykłych rozmów.

W badaniu przedstawiono pomysły działań, które my wszyscy możemy podjąć, żeby zmienić niewygodne, potencjalnie zrażające, polityczne dyskusje w okazje, żeby wzmacniać demokrację, bez względu na to czy siedzimy w ratuszu czy przy świątecznym stole.

STRATEGIA 1: SPRAW, BY POLITYKA BYŁA BARDZIEJ ANGAŻUJĄCA I BY MOŻNA BYŁO SIĘ DO NIEJ ODNIEŚĆ

Spraw, by kwestie polityczne były proste, jednak uważaj by nie uczynić ich prostackimi. Przełóż złożone problemy globalne na bliskie rozmówcom konteksty lokalne. Porozmawiaj na przykład o tym, jak w Waszej lokalnej szkole wkrótce zaczną uczyć kodowania. Zastanów się, w jaki sposób możesz przyczynić się do budowania różnorodnych społeczności wokół ciebie.

STRATEGIA 2: WSPIERAJ ZAANGAŻOWANIE OFFLINE ZA POMOCĄ NARZĘDZI ONLINE

Utrzymywanie kontaktu z przyjaciółmi i rodziną za pośrednictwem mediów społecznościowych jest świetne, ale skorzystaj z okazji, którą niosą święta, by spotkać się z nimi twarzą w twarz. Wykorzystaj święta by przedyskutować ważne tematy społeczne, jak i decyzje wpływające na wasze sąsiedztwo.

Aby podtrzymywać rozmowę po spotkaniach, korzystaj z cyfrowych narzędzi do dzielenia się informacjami i zasobami na podstawie osobistych dyskusji.

STRATEGIA 3: SPOTYKAJ ZE SOBĄ NIEOCZYWISTYCH SOJUSZNIKÓW

Szukaj różnych opinii i bądź otwarty na poszerzanie własnego myślenia i myślenia innych. Gdzie jest wspólny grunt między opinią twojej siostrzenicy i twojego dziadka? Znajdź sposoby by te różne perspektywy mogły się spotkać.

Uczestnicząc, wraz z członkami rodziny, w wydarzeniu organizowanym przez lokalną oddolną organizację, możesz również budować świadomość tego, jak problemy społeczne są doświadczane i omawiane wśród sąsiadów, lokalnych społeczności.

STRATEGIA 4: WYKORZYSTUJ MOC SIECI

Święta dają możliwość współpracy z ludźmi pracującymi w odmiennych obszarach od tych, w których ty pracujesz. Spróbuj nawiązać rozmowę z osobą przygotowującą ciasto, zapytać kasjera w supermarkecie, jak idzie sprzedaż, lub dostarczyć ciasto sąsiadom, by porozmawiać o bezpieczeństwie w okolicy. Luźne sieci mogą wyzwalać innowacyjne pomysły. Zabaw się w swatkę i łącz ludzi ze sobą.

Demokracja jest praktykowana przez ludzi dla ludzi – spójrzmy na sieci jako kluczowy element demokratycznego uczestnictwa, a nie przerażającą działalność, której używamy tylko w pracy.

STRATEGIA 5: ZMIENIAJ RELACJE WŁADZY

Ucz się na podstawie bezpośredniego doświadczenia i doceń wiedzę specjalistyczną. Jeśli ktoś, kogo spotkasz, został bezpośrednio dotknięty przez nowo wprowadzone polityki, doceń to co ma do powiedzenia na podstawie własnego doświadczenia.

Jeśli ktoś często milczy podczas spotkań, stwórz przestrzeń i zachęć go do podzielenia się swoimi przemyśleniami i udziału w rozmowach.

STRATEGIA 6: KORZYSTAJ Z UMIEJĘTNOŚCI I WIEDZY OBYWATELI

Wykorzystaj swoje umiejętności zawodowe – lub umiejętności znajomych i rodziny – do rozwiązywania problemów społecznych poprzez angażowanie różnych umiejętności w celu rozwiązania znanych problemów. Umiesz rysować? Stwórz logo dla swoich organizacji społecznych.Ogrodnictwo to Twoja pasja? Wspieraj lokalną grupę sadząc drzewa.

Stwórz nową świąteczną tradycję i zaoferuj swoje profesjonalne usługi za darmo organizacjom bezpośrednio zajmującym się demokratycznymi wyzwaniami. Nie tylko karm głodnych, zmieniaj systemy, które pozwalają ludziom głodować!

STRATEGIA 7: WYKORZYSTUJ BADANIA JAKO PODSTAWĘ DO REFLEKSJI I DZIAŁANIA

Zbieranie informacji i krytyczna analiza są nie tylko dla profesjonalistów, ale są kluczowymi umiejętnościami aktywnego obywatelstwa.

Umieść wiarygodne badania w centrum dyskusji politycznej i podziel się tymi informacjami z osobami zaangażowanymi w dyskusję. Pomóż naukowcom zebrać dane na ważne tematy, odpowiadając na ankiety, wywiady lub uczestnicząc w grupach fokusowych.

NIE TYLKO NA SPECJALNE OKAZJE

Potrzebujemy demokracji każdego dnia. Poprzez pełne szacunku angażowanie się w wspólne rozmowy – szczególnie w okresie świąt – możemy zapewnić zdrowy dialog demokratyczny w całym kraju.

Jeśli powyższe działania wciąż nie są dla Ciebie wystarczające, rozpocznij współpracę bezpośrednio z członkami i członkiniami Ashoki lub changemakerami w celu wzmocnienia demokracji.

Poniżej kilka naszych ulubionych sposobów, by się zaangażować w Polsce i w Europie:

Patrz władzy na ręce razem z Ashoka Fellow Kasią Batko-Tołuć i zespołem Watchdog Polska

Bądź na tropie podglądaczy z Panoptykonem i Ashoka Fellow Kasią Szymielewicz

Pięknie protestuj z Siostrami Rzekami, uczestniczkami programu WzmocniONE

Dowiedz się jakie masz prawa, by urodzić po ludzku i wypełnij ankietę po porodzie – wraz z Ashoka Fellow Ewą Smuk-Stratenwerth, będącą w radzie Fundacji Rodzić po ludzku

Przeciwdziałaj radykalizacji, kiedy jeszcze rozmowa może pomóc z Ashoka Fellow Jackiem Purskim i drużyną Instytutu Bezpieczeństwa Społecznego

Posadź łąkę kwietną z Ashoka Fellow Maciejem Podymą i sąsiadami, zobaczycie jaką siłę niesie robienie czegoś razem

Wspieraj migrantów i uchodźców wraz Ashoka Fellow Witkiem Klausem, zostając wolontariuszem Stowarzyszenia Interwencji Prawnej

Wesprzyj finansowo Fundusz Obywatelski, założony z inicjatywy Ashoka Fellow Kuby Wygnańskiego i pomóż obywatelskiej i demokratycznej Polsce

Znajdź organizację, którą chciałbyś wesprzeć i zapytaj jak możesz im pomóc

Przeczytaj raport Doing Democracy (w języku angielskim)

Artykuł został przygotowany przez europejski think tank The Ashoka Learning and Action Center. Przetłumaczyła i dostosowała do polskiego kontekstu Martyna Rubinowska.